News » Μητάς Γιώργος | "Το σπίτι"
Posted on 31 Mar 2015 10:53
Μια σκοτεινή νουβέλα, με θέμα την επίπονη, επίμονη και μοναχική διαδικασία της γραφής αλλά και το θέμα της μόνωσης του συγγραφέα, ως προϋπόθεση για τη "γένεση" του συγγραφικού έργου, είναι το δεύτερο βιβλίο που εκδίδει ο Γιώργος Μητάς με τίτλο "Το Σπίτι" από τις εκδόσεις Κίχλη
Βαθιά επηρεασμένος ο πολυδιαβασμένος Μητάς από Τόλκιν, Τζακ Λόντον, Έμιλυ Μπροντέ, Παδούρα, Καχτίτση, Λόρκα, Μπόρχες, Κλάιβ Μπάρκερ, Ντίκενς, Περλ Μπακ, Πόε, Μπγιόρνσταντ, Χάιντερλιν, Τσβάιχ, Εμπειρίκο, Πολίτη, Χένρι Τζέημς, Θερβάντες, Ουέλς, Μπρούνο Σουλτς και Ιούλιο Βερν, κατορθώνει με το εν λόγω βιβλίο να μιλήσει για τα βιβλία που αγαπά. Συνιστά επίσης το συγκεκριμένο έργο του μια ομολογία πίστης προς τη λογοτεχνία αλλά και μια εξομολόγηση αγάπης προς τους ήρωες της αναγνωστικής του νιότης.
Ο επίδοξος συγγραφέας Νίκος Βελισάρης, πρωταγωνιστής και αφηγητής του μυθιστορήματος (ίσως και προσωπείο του Γιώργου Μητά), αποφασίζει να αφήσει τη δουλειά του στην Αθήνα για χάρη της συγγραφής και δέχεται μια υποτροφία ώστε να ασχολείται μόνο με τη μεγάλη του αγάπη, το γράψιμο. Κατά μια ευτυχή συγκυρία θα καλύπτονται όλες οι υλικές ανάγκες του σε ένα χώρο μοναχικό και απομονωμένο. Ο εμπνευστής αυτής της παράξενης πρότασης, ο πλούσιος και μυστηριώδης κύριος Κάλφογλου, ο οποίος είναι διατεθειμένος να φιλοξενήσει τον Βελισάρη στην Ύδρα, να του παρέχει στέγη και τροφή για να γράψει για τρεις-τέσσερις μήνες. Το μόνο που απαιτεί είναι μια περίοδος δοκιμαστική στον «Οίκο της Γραφής», για να αποφασίσει ο "παράξενος και ιδιόρρυθμος εργοδότης" αν ο Βελισάρης πληρεί τα προσόντα να πάρει την υποτροφία.
Ο Βελισσάρης από την αρχή έχει μία επιφύλαξη, μια καχυποψία για την όλη διαδικασία. Τον προβληματίζει η επιβεβλημένη, από τον εκκεντρικό "εργοδότη" του, απόλυτη μυστικότητα. Όταν φτάνει στο νησί, τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο σκοτεινά, αλλόκοτα και άδηλα. Στο «σπίτι» κάθε επικοινωνία με τον έξω κόσμο είναι ανεξήγητα κομμένη. Οι βιβλιοθήκες που θέλγουν τον συγγραφέα μας είναι τεράστιες με σπάνια χειρόγραφα. Μια ατμόσφαιρα μυστηρίου αρχίζει να υφαίνεται. Ο Βελισάρης έχει μια εβδομάδα περιθώριο για να γράψει ένα διήγημα, να το παρουσιάσει στην «Αίθουσα των ακροάσεων» και να πάρει την υποτροφία. Τι ασυνήθιστο μπορεί να συμβεί και πόσο επικίνδυνο μπορεί να αποβεί για τον ήρωά μας;
Ένα παιχνίδι λοιπόν ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι είναι το θέμα της νουβέλας μας. Αλλά αυτό είναι το θέμα όλων των λογοτεχνικών ιστοριών σύμφωνα με τον Μητά. Ένα παιχνίδι που εξελίσσεται μέσα σε ένα θεατρικό σκηνικό, υπό τους ήχους της τζαζ, κάτω από τον ουρανό της χειμωνιάτικης Ύδρας και στο οποίο συμμετέχουν ενεργά το ίδιο το Σπίτι και το νησί που τον φιλοξενεί.
Η Ύδρα είναι ο τόπος, νησί-φυλακή για το συγγραφέα, αλλά και νησί-απόδραση από την Αθήνα. Το σπίτι είναι ο ιδιαίτερα μονωμένος χώρος με μοναδική χρησιμότητα και σκοπιμότητα την επίτευξη του συγγραφικού έργου. Ο ήρωας, καθώς αποδέχεται το νέο του ρόλο, αυτόν του έγκλειστου υπό δοκιμή συγγραφέα, μοιάζει να προχωράει προς την καλλιτεχνική δημιουργία μέσω της ψευδαισθητικής παραίσθησης. Ως ύπαρξη ο δόκιμος συγγραφέας αιχμαλωτίζεται στα γρανάζια της γραφής αλλά και όλοι οι ήρωες είναι δέσμιοι ενός αλλόκοτου παιχνιδιού με αβέβαιη έκβαση.
Η απομόνωση του συγγραφέα από την εξωτερική ζωή για να γράψει είναι αναγκαία σύμφωνα με τις γνώμες πολλών συγγραφέων και όχι μόνο του Γιώργου Μητά. Συνδυάζοντας στοιχεία ιστορίας μυστηρίου, αστυνομικής πλοκής, ψυχολογικού θρίλερ , αλλά και της λογοτεχνίας του φανταστικού, "το Σπίτι" είναι μια αλληγορία για την περιπέτεια της γραφής, για τη γοητεία που ασκεί αλλά και τους κινδύνους που ενέχει, καθώς ο νεαρός ήρωας της νουβέλας θα ριψοκινδυνέψει τα πάντα προκειμένου να ανοιχτεί, για πρώτη φορά, στο πέλαγος της γραφής.
Ο Κάλφογλου σαν μέντορας του δόκιμου συγγραφέα προφητικά θα αποκαλύψει:
«Δεν θα αργήσει ο καιρός κύριε Βελισάρη, που θα σας είναι δύσκολο να θυμηθείτε την εποχή που ζούσατε χωρίς την γραφή, που σας εμψύχωνε και σας παρακινούσε το όνειρό της. Καινούργια, μικρότερα όνειρα, καινούργιες απογοητεύσεις θα έρθουν τότε∙ κι αργότερα, αν είστε τυχερός, ακόμα κάποια όνειρα θα ακολουθήσουν, ενώ οι απώλειες θα μεγαλώνουν. Κι εσείς θα πρέπει κάθε φορά να βρίσκετε την ισορροπία- ένας σχοινοβάτης στην κόψη του χρόνου! Βλέπετε, κύριε Βελισάρη, σε κάθε σταθμό η εικόνα αλλάζει, όπως αλλάζει συνεχώς και η αντίληψη που έχουμε για την διαδρομή, όσο πλησιάζουμε προς το τέρμα…».
Ας μου επιτραπεί να έχω την υποψία, εμβαθύνοντας στη γνήσια λογοτεχνική γραφή του Μητά, ότι ο συγγραφέας μας βρίσκεται σε αυτό ακριβώς το σημείο ανάτασης και πνευματικής δημιουργίας που περιγράφει τόσο εύστοχα και αινιγματικά ο αμφιλεγόμενος ως προς τις προθέσεις του αλλά αναμφίβολα λάτρης της ποιοτικής λογοτεχνίας Κάλφογλου. Ο κάματος και η αγωνιώδης προσπάθεια του Βελισάρη να "γεννήσει" και να ολοκληρώσει το πνευματικό έργο που επιμελώς "κυοφορεί" αποτυπώνει την αντίστοιχη εναγώνια και σχολαστική διαδικασία έμπνευσης και τελειοποίησης του λογοτεχνικού έργου του όχι πια άπειρου και δόκιμου Μητά.
Και οι στοχασμοί του ίδιου του συγγραφέα για το πνευματικό του δημιούργημα:
"H νουβέλα γραμμένη σε πρώτο πρόσωπο, μου έδωσε την ευκαιρία να αφηγηθώ μια ιστορία που φλερτάρει ανοιχτά με το φανταστικό και το αφήγημα μυστηρίου, ικανοποιώντας έτσι μια παλιά επιθυμία, ενώ παράλληλα ενσωματώνει το σασπένς και τη γραμμική εξέλιξη της πλοκής του αστυνομικού μυθιστορήματος. Μέσα από αυτά τα γοητευτικά, βαθύσκια μονοπάτια, το «Σπίτι» μιλά για το μυστικό της καλλιτεχνικής δημιουργίας, τα δώρα και τους κινδύνους που κρύβονται στον δρόμο για την κατάκτησή του, αποτολμώντας συγχρόνως ένα σχόλιο πάνω στον χρόνο, την απώλεια και το σκοτάδι της ανθρώπινης ψυχής".
Το Σπίτι αναδεικνύεται σε μια καλογραμμένη νουβέλα με ιδιαίτερα κομψή γλώσσα. Η ζηλευτή καλλιέπεια της γραφής του Μητά υπογραμμίζει την αισθητική των λέξεων και των ερμηνειών που αυτές εμπεριέχουν. "Το Σπίτι" είναι μια αναγνωστική εμπειρία που συστήνεται ανεπιφύλακτα στο κοινό μια και κατορθώνει να κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του ως το τέλος.
by Ιωάννα Ζωγράφου, φιλόλογος
Σου άρεσε το άρθρο; Βαθμολόγησέ το!
Latest Blog:
Εργαστήρια πειραμάτων posted on 20 Feb 2024 09:09
