Κουμανταρέας Μένης | "Ο Θησαυρός του Χρόνου"

News » Κουμανταρέας Μένης | "Ο Θησαυρός του Χρόνου"
Posted on 20 Feb 2015 07:15
"Εάν όσα γράφεις δεν έχουν να κάνουν με σένα τον ίδιο, τις αγωνίες σου, τις εμμονές σου, όσα παράξενα κι αλλόκοτα αν εφεύρεις, ποτέ σου δεν θα γίνεις πρωτότυπος. Πρωτοτυπία σημαίνει να είσαι ο εαυτός σου και κανείς άλλος. Διαφορετικά θα πιάνεις πάτο…"

Ο Μένης Κουμανταρέας μας αποχαιρέτησε με ένα προφητικά σκοτεινό, αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα. Ένα κύκνειο άσμα που παραπαίει ανάμεσα στον ποιητικό και τον πεζό λόγο.Ένα πεζογράφημα που παραπέμπει σε Κ.Π. Καβάφη ως προς τον ειρωνικό, αμφίσημο, εξομολογητικό, υπαινικτικό, αισθαντικό και φιλοσοφικό του λόγο.

Απευθυνόμενος στον εσώτερο εαυτό του, το alter ego του, τον οποίο αποκαλεί «παλιέ συνάδελφε και αδελφέ μου» -ουσιαστικά ένα ακόμη προσωπείο του συγγραφέα- αρχίζει να κάνει μαζί του την περιπλάνηση στον προηγούμενο «πενηντάχρονο» χρόνο και ουσιαστικά έναν απολογισμό της ζωής του.

Νιώθει την ανάγκη πιεσμένος από τον λίγο χρόνο που προφητικά αντιλαμβάνεται ότι του απομένει να προβεί με σθένος και παρρησία, μέσα από την αναπόληση, σε αποκαλύψεις, εκμυστηρεύσεις, καταθέσεις ψυχής, μυστικά που καθώς τα αποκαλύπτει ο ίδιος νιώθει απέραντη ανακούφιση και ηθική αποκατάσταση. Μία μέθοδος αυτοθεραπείας, αυτοκάθαρσης, επίσημης παραδοχής της υπαρξιακής του διχοστασίας…

Η εξομολογητική του διάθεση, η αμεσότητα της έκφρασης, η ευστοχία των μεταφορών, η ακρίβεια των περιγραφών, η μαγεία των εικόνων, η συγκίνηση των επινοημένων ή μη καταστάσεων, τα ρεαλιστικά και υπερρεαλιστικά στοιχεία της γραφής του φορτίζουν συγκινησιακά τον αναγνώστη.

Πρωταγωνίστρια στο έργο του η παντοτινή του αγάπη, η σύζυγός του Λιλή, το στήριγμα της ζωής του αλλά όχι το αντικείμενο του ερωτικού του πόθου. Το βιβλίο του ένας φόρος τιμής σ΄εκείνη και το μεγαλείο που επέδειξε στη διττή φύση του συγγραφέα.

Ένα χρονικό θανάτου, απώλειας και απουσίας του συνοδοιπόρου, ένα ημερολόγιο για την επάρατη και ανίατη ασθένεια της Λιλής και για τον αμετάκλητο αποχωρισμό των συντρόφων. Μία ποιητική του πένθους, ένα κράμα βιώματος και μυθοπλασίας για τις προδοσίες, τις ενοχές που ταλαιπωρούν όχι μόνο το "θύμα" αλλά και το "θύτη",(μια και εμείς ως αναγνώστες-θεατές από την οπτική γωνία του θύτη-συγγραφέα βλέπουμε). Για τη μοναξιά, την απόγνωση, το κενό στην ψυχή, για την απουσία της ευτυχίας όχι μόνο τα τελευταία χρόνια του γήρατος, της φθοράς και της αναμονής του θανάτου. Ακόλουθα το άδειο σπίτι, τα προσωπικά αντικείμενα που μένουν πίσω, οι μισοτελειωμένες κουβέντες, οι πικρίες, οι τύψεις αλλά και η επίγνωση ότι τίποτα δεν θα μπορούσε να αλλάξει, αν κατά μαγικό τρόπο ο πανδαμάτωρ χρόνος κυλούσε προς τα πίσω.

Ο συγγραφέας αναφέρεται απροκάλυπτα στην ικανοποίηση της ομοφυλόφιλης επιθυμίας στους δρόμους της Αθήνας, σε ύποπτα μπαρ και σε καφενεία μεταναστών, στις αμφιβολίες αυτής της διπλής υπόστασης, στα δύο μισά που δεν μπορεί να ελέγξει, στις ενοχές αλλά και τις άριες και μουσικές νότες που συνθέτουν υποβλητικά την ατμόσφαιρα της αφήγησης.

Το έργο διαχέεται από τα αντιθετικά ζεύγη: Θηλυκό- αρσενικό, αγάπη – ερωτική επιθυμία, η σύντροφος – ο εραστής, νιότη – γήρας, ημέρα – νύχτα, φως – σκοτάδι, σπίτι – δρόμοι της πόλης-κακόφημοι χώροι, ευτυχισμένο παρελθόν – ζοφερό παρόν, ζωή – θάνατος. Αυτό το "πάντρεμα" των αντιθέσεων καθώς και ο έκλυτος, ο ηδονικός βίος θα τροφοδοτήσουν την έμπνευση του Κουμανταρέα και θα τον καταστήσουν συγγραφέα πανελλήνιου και διαχρονικού διαμετρήματος.

Χώρος η Αθήνα, η πάντα παρούσα σε όλο του το έργο, αν και ο ίδιος αρνείται κατηγορηματικά ότι αποτελεί έναν "Αθηνογράφο". Η Αθήνα που «παίζει» και αυτή ανάμεσα στο παρελθόν και στο παρόν. Παλαιά στέκια και προσφιλείς στον αφηγητή γωνιές. Η Αθήνα της νιότης του έχει δώσει τη θέση της στη σύγχρονη Αθήνα. Σ’ αυτήν συναντά τον νεαρό ντελίβερι, τον επονομαζόμενο Καμικάζι, τον Λούνα ή τον σκοτεινό Νουάρ. Μια νωπογραφία μεταναστών…

Συντροφιά λοιπόν με μετανάστες και συνομιλώντας ταυτόχρονα με τους νεκρούς-φαντάσματα ο συγγραφέας μας ανακαλύπτει ότι είναι τραγικά λίγοι οι ζωντανοί, φίλοι και συγγενείς, που του απομείναν…!

Και μέσα στο συνονθύλευμα υπαρκτών και σκιωδών προσώπων ο "Θησαυρός του Χρόνου" δηλώνει το χρόνο που πέρασε και άφησε ανεκτίμητους θησαυρούς στην καρδιά αλλά και στη συγγραφική ζωή του πεζογράφου!

Ο συγγραφέας μέσα από το έργο του θέλοντας δημοσίως και επισήμως να παρουσιάσει τον διπλό σεξουαλικό του προσανατολισμό τονίζει πως οι άνθρωποι είναι διχασμένοι σε πάρα πολλά πράγματα. Η διαίρεση του ατόμου ανάμεσα σε δύο επιθυμίες, σε δύο ζωές ή ακόμα και σε δύο ιδέες είναι εφικτή.

Ο ήρωας-αφηγητής περιδιαβαίνοντας στους επικίνδυνους δρόμους που ο ίδιος έχει επιλέξει "παθαίνει αλλά δεν μαθαίνει", όπως ο ίδιος έχει παραδεχτεί, και αυτό θα αποβεί τραγικά μοιραίο στην πραγματικότητά του. Ένας φαύλος κύκλος η ζωή του και αυτός μέσα στη δίνη του πλησιάζει καρτερικά, σταθερά και περιστροφικά τη μαύρη ρουφήχτρα που θα τον καταπιεί…!!!

Απολαύστε το ρέκβιεμ του πεζογράφου Μένη Κουμανταρέα που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη και το διαθέτει η Βιβλιοθήκη μας.

Για ενήλικες, λάτρεις της ποιοτικής λογοτεχνίας.

by Ιωάννα Ζωγράφου, φιλόλογος

Σου άρεσε το άρθρο; Βαθμολόγησέ το!