Από την παιδική μας συλλογή: "Σιγά τα αυγά" | Κώστας Πούλος

News » Από την παιδική μας συλλογή: "Σιγά τα αυγά" | Κώστας Πούλος
Posted on 08 Dec 2014 10:10

Ο Γιάννης ζητάει όλο και περισσότερα χρήματα για να φάει κάτι στο διάλειμμα. Όταν όμως γυρίζει σπίτι είναι πάντα πεινασμένος και δείχνει να έχει χάσει βάρος. Ο Γιάννης είναι θύμα σχολικού εκφοβισμού από μεγαλύτερα παιδιά που τον απειλούσαν να τον χτυπήσουν αν δεν τους έδινε τα χρήματα του.… (case study)

Στην ιστορία του Όλιβερ Τουίστ - που διαδραματίζεται τον 19ο αιώνα - υπάρχουν πολλά στοιχεία βίας μεταξύ παιδιών, τα οποία επιβιώνουν μέχρι σήμερα. Τα μυθιστορήματα για το Αγγλοσαξωνικό εκπαιδευτικό σύστημα αποκαλύπτουν ότι ο εκφοβισμός που ασκούν οι μεγαλύτεροι σε βάρος των μικρότερων είναι αποδεκτό καθεστώς.

Συνεπώς το "παλιό" και γνωστό, δυσάρεστο φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού είναι επίκαιρο στο σήμερα όσο ποτέ, πανελλαδικά και παγκόσμια και κατορθώνει με επιτυχία να …τρομοκρατεί παιδιά αλλά και υποψιασμένους γονείς.

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, η Ελλάδα έρχεται 4η ανάμεσα σε 41 χώρες στη συχνότητα εμφάνισης φαινομένων εκφοβισμού στα σχολεία. Τουλάχιστον το 15% των παιδιών έχουν υποστεί λεκτική, σωματική ή ψυχολογική βία. Ενώ το 1/3 των ενηλίκων (εκπαιδευτικών και γονιών) δεν προσπαθούν να σταματήσουν εκφοβιστικές συμπεριφορές ή δεν το κάνουν συστηματικά (πηγή)

Ο σχολικός εκφοβισμός είναι μια κατάσταση επαναλαμβανόμενη, κατευθύνεται σε συγκεκριμένα παιδιά, τις περισσότερες φορές ψυχολογικά ή σωματικά αδύναμα, από παιδιά (πολλές φορές και ομάδα παιδιών) που υπερέχουν σωματικά και έχουν ως αποτέλεσμα το παιδί που εκφοβίζεται να νοιώθει απομονωμένο, να βιώνει άγχος και φόβο, να παρουσιάζει σχολική άρνηση και διάφορες συναισθηματικές δυσκολίες.

Ένα βιβλίο εξαιρετικό, το οποίο μπορούμε ως γονείς και εκπαιδευτικοί να χρησιμοποιήσουμε ως αφορμή για να θίξουμε το θέμα του σχολικού εκφοβισμού, που ξετυλίγεται μέσα στη σχολική τάξη και στο προαύλιο, είναι το "Σιγά τα αυγά" του Βοιωτού καταξιωμένου συγγραφέα και φιλολόγου Κώστα Πούλου, από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Όντας εκπαιδευτικός, αποτυπώνει με δεξιοτεχνία τις σχέσεις ανάμεσα στα παιδιά και αγγίζει το καυτό πρόβλημα της θυματοποίησης και της σχολικής βίας.

Ο μικρός Μίρκο, προσφυγόπουλο από την Ανατολική Ευρώπη, προσπαθεί καλοδιάθετα να προσαρμοστεί στη νέα σχολική και κοινωνική πραγματικότητα. Οι …σεισμοί όμως σθεναρά θα τον εμποδίσουν και θα τον κλονίσουν…! Σεισμοί λόγω του γεωγραφικού υπεδάφους της νέας του πατρίδας αλλά και σεισμοί πιο σοβαροί, που φέρουν "κατεδάφιση" στη παιδική και αγνή ψυχούλα του.

To σκηνικό του εκφοβισμού έχει στηθεί πριν έρθει ο Μίρκο στο σχολείο. Οι ρόλοι έχουν μοιραστεί: ο θύτης, οι ακόλουθοί του και οι σιωπηλοί μάρτυρες και όλοι αποδέχονται αυτούς τους ρόλους. Ο Μίρκο δε μιλά καλά ελληνικά ακόμη και αυτό αποτελεί αφορμή χλευασμού από τον νταή του σχολείου τον Αλέξανδρο. Όμως ο Αλέξανδρος και οι χειραγωγούμενοί του θα προχωρήσουν και στη σωματική κακοποίηση του Μίρκο, αφού κανείς δεν έχει τη διάθεση να αντιδράσει. Τα παιδιά ανέχονται, οι δάσκαλοι και οι γονείς ποτέ δεν θα ενημερωθούν και ο Μίρκο δεν θα έχει καμία βοήθεια για να βγει από τα ερμητικά κλειστά και ψηλά τείχη που έχτισαν γύρω του οι άλλοι….

Σύντομη, εύληπτη, ρεαλιστική ιστορία, παρουσιάζει τα πράγματα όπως ακριβώς συμβαίνουν, καθόλου ωραιοποιημένα και χωρίς αβίαστες, εξιδανικευμένες λύσεις. Δίνει πολλά ερεθίσματα για σκέψη, συζήτηση, αναζήτηση εναλλακτικών τρόπων αντίδρασης του θύματος και των «σιωπηλών μαρτύρων». Η ανατροπή που επιφυλάσσει ο συγγραφέας για το τέλος είναι πολλαπλώς διδακτική: εύκολα ο θύτης υποβιβάζεται στη θέση του θύματος.

Εκείνο που μας κάνει εντύπωση στην ιστορία του Κώστα Πούλου (και αποτελεί ρεαλιστική αποτύπωση της δεινής πραγματικότητας) είναι η σιωπηλή στάση των παιδιών: του θύματος και των αυτόπτων μαρτύρων. Γιατί τα παιδιά δεν εμπιστεύονται σε κανέναν την τραγικά αδιέξοδη κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει;

Η απάντηση είναι ότι τα παιδιά που βιώνουν εκφοβισμό ντρέπονται για τον εξευτελισμό τους, φοβούνται εκδίκηση από τους θύτες τους, νοιώθουν ότι φταίνε και δέχονται όλη αυτή τη βία, σκέφτονται ότι θα απογοητεύσουν, στενοχωρήσουν τους γονείς τους.

Χρέος των γονιών: Να απενοχοποιήσουν το παιδί για ό,τι του συμβαίνει και να έχουν καλλιεργήσει από πολύ πιο νωρίς ένα κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης με το παιδί τους, αποτελώντας οι ίδιοι φιλόξενο "δοχείο" των μύχιων σκέψεών του και των νεανικών προβληματισμών του, χωρίς αποδοκιμασίες και αυστηρές κριτικές.

Το φαινόμενο σοβαρό και η εκρίζωσή του επιτακτική. Επιδιωκόμενος στόχος και ευσεβής πόθος: η πρόληψή κι όχι η θεραπεία. Γιατί το bullying καταρρακώνει και στιγματίζει τόσο το θύμα όσο και τον θύτη….!!!!

by Ιωάννα Ζωγράφου, φιλόλογος

Σου άρεσε το άρθρο; Βαθμολόγησέ το!